[Media]

TRIDESET I PRVI HADIS
PRAVA KOMŠILUKA

حَدَّثَنَا قُتَيْبَةُ بْنُ سَعِيدٍ حَدَّثَنَا أَبُو الْأَحْوَصِ عَنْ أَبِي حَصِينٍ عَنْ أَبِي صَالِحٍ عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ قَالَ قَالَ رَسُولُ الله صَلَّى الله عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: مَنْ كَانَ يُؤْمِنُ بِالله وَالْيَوْمِ الْآخِرِ فَلَا يُؤْذِ جَارَهُ وَمَنْ كَانَ يُؤْمِنُ الله وَالْيَوْمِ الْآخِرِ فَلْيُكْرِمْ ضَيْفَهُ وَمَنْ كَانَ يُؤْمِنُ بِالله وَالْيَوْمِ الْآخِرِ فَلْيَقُلْ خَيْرًا أَوْ لِيَصْمُتْ.

Prenosi Ebu-Hurejre, radijallahu anhu, da je Poslanik, sallahu alejhi ve sellem, rekao:

"Ko vjeruje u Allaha i Sudnji dan neka ne uznamirava svog komšiju, ko vjeruje u Allaha i Sudnji dan neka bude gostoljubiv, ko vjeruje u Allaha i Sudnji dan neka govori ono u čemu je hajr ili neka šuti."[54]

Biografija ravije:

Abdurrahman ibn Sahr ed-Devsi, radijallahu anhu, je plemeniti ashab. Primio je islam u godini Bitke na Hajberu, tj. 7. god. po Hidžri. Stalno je bio uz Poslanika, sallahu alejhi ve sellem, nastojeći da što više stekne znanja. Smatra se ashabom koji je zapamtio najviše hadisa. Preselio je 57. god. po Hidžri, s tim da ima i drugih mišljenja o godini njegove smrti.

Kratki komentar hadisa:

Hadis govori o čuvanju komšijskog prava, a to je od stvari koje upotpunjuju iman. Nanošenje štete komšiji je veliki grijeh, na što upućuju riječi Poslanika, sallahu alejhi ve sellem: "Ko vjeruje u Allaha i Sudnji dan neka ne uznamirava svog komšiju." Veličina ovog grijeha se razlikuje shodno stanju komšije, da li je on dobar čovjek ili nije. Komšijsko pravo koje obuhvata sve vrste komšija je da mu se želi hajr, da se savjetuje na lijep način, da se dovi za njeg da ga Allah uputi i da mu se ne nanosi šteta.

Zaista, suvišan govor nema granica, dok je bitan govor naveden u knjizi Uzvišenog Allaha, gdje kaže:

"Nema kakva dobra u mnogim njihovim tajnim razgovorima, osim kada traže da se milostinja udjeljuje ili da se dobra djela čine ili da se uspostavlja sloga među ljudima."[55]

Štete suvišnog govora su bezbrojne, od njih su pričanje o grijesima, poput pričanja o miješanju žena sa muškarcima i o pijanskim sijelima. Takođe, suvišan govor je i ponašanje fasika, poput: gibeta, nemimeta, svađe, raspravljanja i zbijanja šala. ﷻ‬ to ulazi i griješenje, psovanje, razvrat, bestidan govor, ruganje i ismijavanje s ljudima, laganje i slično.

Propisi vezani za hadis:

1. Islam podstiče na stvari koje uzrokuju ljubav i međusobno potpomaganje među ljudima.

2. Međusobno potmaganje komšija jača veze među njima.

3. Od dobročinstva prema komšiji je neuznemiravanje njegove djece rječju ili djelom.

4. Pisanje po zidovima i nanošenje štete na posjedima komšija se ubraja u uznemiravanje komšija.

5. Veliki je grijeh gledanje u unutrašnjost komšijine kuće, bilo sa krova, kroz otvor na vratima ili kroz ogradu.

6. Bacanje smeća ili kamenja ispred kuća komšija ili u njihova dvorišta uzrokuje mržnju među komšijama.

7. Dizanje glasa uznemirava komšije.

8. Gostoljubivost je vadžib.

9. Od potpunog imana je da se ne priča mnogo.

10. Od razloga poštovanja čovjeka od strane drugih je da mnogo ne priča.

11. Lijep govor se ne ubraja u zabranjeno pretjerano pričanje.

12. Šutnja je bolja od beskorisne priče.

13. Pričati malo je od imana.

[Media]

TRIDESET I DRUGI HADIS
UPOZORENJE NA SRDŽBU

حَدَّثَنِي يَحْيَى بْنُ يُوسُفَ أَخْبَرَنَا أَبُو بَكْرٍ هُوَ ابْنُ عَيَّاشٍ عَنْ أَبِي حَصِينٍ عَنْ أَبِي صَالِحٍ عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ رَضِيَ الله عَنْهُ أَنَّ رَجُلًا قَالَ لِلنَّبِيِّ صَلَّى الله عَلَيْهِ وَسَلَّمَ أَوْصِنِي قَالَ: لَا تَغْضَبْ فَرَدَّدَ مِرَارًا قَالَ لَا تَغْضَبْ.

Prenosi Ebu-Hurejre, radijallahu anhu, da je neki čovjek rekao Poslaniku, sallahu alejhi ve sellem:

"Oporuči mi", rekao je: "Ne srdi se", pa je ponovio nekoliko puta, a on mu reče: "Ne srdi se".[56]

Biografija ravije:

Abdurrahman ibn Sahr ed-Devsi, radijallahu anhu, je plemeniti ashab. Primio je islam u godini Bitke na Hajberu, tj. 7. god. po Hidžri. Stalno je bio uz Poslanika, sallahu alejhi ve sellem, nastojeći da što više stekne znanja. Smatra se ashabom koji je zapamtio najviše hadisa. Preselio je 57. god. po Hidžri, s tim da ima i drugih mišljenja o godini njegove smrti.

Kratki komentar hadisa:

Hadis je dokaz da je srdžba zabranjena, te da se treba kloniti povoda koji uzrokuju srdžbu i ne izlagati se onome što je donosi. ﷻ‬ hadisu je i dokaz da je blagost naređena, jer nešto zabraniti znači narediti ono što mu je suprotno. Poslanik, sallahu alejhi ve sellem, se ograničio ovim riječima (ne srdi se) zato što je onaj koji pita bio po prirodi ljut čovjek, a on bi, sallahu alejhi ve sellem, odgovarao svakom ono što je najpreče za njega i što priliči njegovom stanju. ﷻ‬ riječima "Ne srdi se" sastavio je Poslanik, sallahu alejhi ve sellem hajr, dunjaluka i ahireta, jer srdžba vodi u međusobno neprijateljstvo i kidanje veza uzajamne ljubavi. Ponekad srdžba navede onog koji se srdi da uznemirava onog na koga se naljutio i da pređe šerijatsku granicu u tome, a to je mahana u njegovoj vjeri.

Propisi vezani za temu:

Islam je zabranio srdžbu zbog njenih štetnih posljedica.
Upozorenje na srdžbu jer je ona od šejtana.
Musliman bez razloga ne srdi druge muslimane.
Blagost i promišljenost su pohvalna svojstva.
Ko se puno ljuti mnogo se kaje.

[Media]

TRIDESET I TREĆI HADIS
ZABRANA NEPOSLUŠNOSTI RODITELJIMA

حَدَّثَنَا قُتَيْبَةُ بْنُ سَعِيدٍ حَدَّثَنَا اللَّيْثُ عَنِ ابْنِ الْهَادِ عَنْ سَعْدِ بْنِ إِبْرَاهِيمَ عَنْ حُمَيْدِ بْنِ عَبْدِ الرَّحْمَنِ عَنْ عَبْدِ الله بْنِ عَمْرِو بْنِ الْعَاصِ أَنَّ رَسُولَ الله -صلى الله عليه وسلم- قَالَ « مِنَ الْكَبَائِرِ شَتْمُ الرَّجُلِ وَالِدَيْهِ ». قَالُوا يَا رَسُولَ الله هَلْ يَشْتِمُ الرَّجُلُ وَالِدَيْهِ قَالَ « نَعَمْ يَسُبُّ أَبَا الرَّجُلِ فَيَسُبُّ أَبَاهُ وَيَسُبُّ أُمَّهُ فَيَسُبُّ أُمَّهُ».

Prenosi Abdullah ibn 'Amr ibn el-'As, radijallahu anhuma, da je Poslanik, sallahu alejhi ve sellem, rekao:

"Od velikih grijeha je da čovjek psuje svoje roditelje." Kažu: "Zar čovjek psuje svoje roditelje, o Allahov Poslaniče?" Kaže: "Da, psuje nečijeg oca pa on psuje njegovog oca, i psuje nečiju majku pa on psuje njegovu majku."[57]

Biografija ravije:

Abdullah ibn Amr ibn el-'As ibn Vail es-Sehmi el-Kureši je plemeniti ashab, jedan od prvih muslimana. K'ab ibn L'uej je pradjed u kojem se sastaje sa Poslanikom, sallahu alejhi ve sellem, u porijeklu. Prenio je mnogo hadisa. Preselio je otprilike 65. god. po Hidžri, radujallahu anhu.

Kratki komentar hadisa:

Hadis je dokaz da je zabranjeno uzrokovati neprijatnost roditeljima i njihovo psovanje, i da je to veliki grijeh. Takođe, taj drugi je griješan zbog psovanja njegovih roditelja. Ovaj hadis je dokaz za šerijatski argument SEDDU ZERI'A (zatvaranje puteva koji vode u haram). Iz tog argumenta se uzima da djelo koje vodi u haram je haram iako sa tim djelom nije namjeravan haram. Na ovo upućuju i riječi Uzvišenog:

"Ne grdite one kojima se oni, pored Allaha, klanjaju, da ne bi i oni nepravedno i ne misleći šta govore Allaha grdili."[58]

Propisi vezani za hadis:

Zabrana psovanja, vrijeđanja i proklinjanja.
Psovanje i proklinjanje je razlog za upadanje u grijeh.
Ne treba vrijeđanje uzvratiti uvredom jer time se gubi nagrada.
Uznemiravanje roditelja može biti riječima kao što može biti i djelom.
Ko psuje ljude njegova psovka se često vrati na njega.
Od stvari koje se ubrajaju u uznemiravanje roditelja je uzrokovanje njihovog psovanja.

[Media]

TRIDESET I ČETVRTI HADIS
POKUĐENOST BAVLJENJA ONIM ŠTO TE SE NE TIČE

حَدَّثَنَا مُوسَى بْنُ دَاوُدَ حَدَّثَنَا عَبْدُ الله بْنُ عُمَرَ عَنِ ابْنِ شِهَابٍ عَنْ عَلِيِّ بْنِ حُسَيْنٍ عَنْ أَبِيهِ رَضِيَ الله تَعَالَى عَنْهُ قَالَ قَالَ رَسُولُ الله صَلَّى الله عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: مِنْ حُسْنِ إِسْلَامِ الْمَرْءِ تَرْكُهُ مَا لَا يَعْنِيهِ.

Prenosi Ebu-Hurejre, radijallahu anhu, da je Poslanik, sallahu alejhi ve sellem, rekao:

"Od lijepog islama čovjeka je da ostavi ono što ga se ne tiče."[59]

Biografija ravije:

Abdurrahman ibn Sahr ed-Devsi, radijallahu anhu, je plemeniti ashab. Primio je islam u godini Bitke na Hajberu, tj. 7. god. po Hidžri. Stalno je bio uz Poslanika, sallahu alejhi ve sellem, nastojeći da što više stekne znanja. Smatra se ashabom koji je zapamtio najviše hadisa. Preselio je 57. god. po Hidžri, s tim da ima i drugih mišljenja o godini njegove smrti.

Kratki komentar hadisa:

Ovaj hadis je od hadisa DŽEVAMI'UL KELIM, a to su hadisi u kojima se sa malo riječi mnogo kaže. Hadis znači da je od lijepog islama čovjeka da ostavi ono za čim nema potrebe od riječi i djela, što mu nije od nužnih stvari vjere i dunjaluka, niti mu može koristiti u zadovoljstvu njegovog Gospodara, poput zabranjenih stvari, mekruha, sumnjivih stvari i suvišnih diskusija.

Nakon što ostavi spomenute stvari, treba se ograniči na ono što mu daje veću korist i fajdu, jer musliman, i kada pretpostavi da se spasio od upadanja u grijehe, ne može se sačuvati od nedaća koje mu nanose štetu u zdravlju, imetku ili sličnom.

Propisi vezani za hadis:

1. Islam podstiče muslimane da se ne upliću u ono što ih se ne tiče.

2. Od potpunosti islama je da musliman ostavi ono što ga se ne tiče od riječi i djela.

3. Musliman ne odgovara na pitanje o kojem nije pitan.

4. Ukazivanje na hajr je od stvari koje se tiču muslimana.

[Media]

TRIDESET I PETI HADIS
POKUĐENOST OHOLOSTI I PREPORUČLJIVOST ULJEPŠAVANJA

وَحَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ الْمُثَنَّى وَمُحَمَّدُ بْنُ بَشَّارٍ وَإِبْرَاهِيمُ بْنُ دِينَارٍ جَمِيعًا عَنْ يَحْيَى بْنِ حَمَّادٍ - قَالَ ابْنُ الْمُثَنَّى حَدَّثَنِى يَحْيَى بْنُ حَمَّادٍ - أَخْبَرَنَا شُعْبَةُ عَنْ أَبَانَ بْنِ تَغْلِبَ عَنْ فُضَيْلٍ الْفُقَيْمِىِّ عَنْ إِبْرَاهِيمَ النَّخَعِىِّ عَنْ عَلْقَمَةَ عَنْ عَبْدِ الله بْنِ مَسْعُودٍ عَنِ النَّبِىِّ -صلى الله عليه وسلم- قَالَ « لاَ يَدْخُلُ الْجَنَّةَ مَنْ كَانَ فِى قَلْبِهِ مِثْقَالُ ذَرَّةٍ مِنْ كِبْرٍ ». قَالَ رَجُلٌ إِنَّ الرَّجُلَ يُحِبُّ أَنْ يَكُونَ ثَوْبُهُ حَسَنًا وَنَعْلُهُ حَسَنَةً. قَالَ «إِنَّ الله جَمِيلٌ يُحِبُّ الْجَمَالَ الْكِبْرُ بَطَرُ الْحَقِّ وَغَمْطُ النَّاسِ».

Prenosi Abdullah ibn Mes'ud, radijallahu anhu, da je Poslanik, sallahu alejhi ve sellem, rekao:

"Neće ući u Džennet onaj u čijem srcu bude koliko i trun oholosti." Na to neki čovjek reče Poslaniku, sallahu alejhi ve sellem: "Zaista , čovjek voli da mu njegova odjeća i obuća budu lijepi." Kaže Poslanik, sallahu alejhi ve sellem: "Allah je lijep i voli ljepotu, oholost je odbijanje istine i potcjenjivanje ljudi."[60]

Biografija ravije:

Ebu-Abdurrahman Abdullah ibn Mes'ud je plemeniti ashab, jedan od prvih muslimana. Ubraja se među najplemenitije ashabe, i najučenije u fikhu i kiraetu. Od Alahovog Poslanika je naučio napamet sedamdeset sura. Preselio je 32. god. po Hidžri u Medini napunivši šezdesetu godinu, radijallahu anhu.

Kratki komentar hadisa:

Hadis govori o podsticanju na čistoću, o zabrani oholosti, izdizanju iznad ljudi, omalovažavanju ljudi, i odbacivanju i negiranju istine iz umišljenosti i oholosti. Oholost može biti unutrašnja i vanjska. Unutrašnja oholost je narav u duši, njoj naziv oholost više priliči. A vanjska oholost su djela koja se fizički ispoljavaju i ona su plod te naravi. I kada se ta djela ispolje, kaže se oholo se ponaša, a kada su skrivena kaže se oholost. Pa kod koga se nađe oholo ponašanje i unutrašnja oholost zaslužuje prijetnju.

Muslimanu priliči da osjeća odvratnost prema ovom prezrenom svojstvu, da se prisjeća da što god je blagodati kod njega da je to od Allaha i da osobina oholosti ne priliči nikome osim Onome kome pripada gordost i veličanstvo, slavljen je On i Uzvišen.

Međutim, nije od oholosti dozvoljeno uljepšavanje i sređivanje. Ono je pohvalno u islamu, po prirodi lijepo i u njemu je ispoljavanje Allahovih blagodati koje je podario robu. Zaista, Allah voli da gleda trag Svoje blagodati na Svom robu. A ujedno, uljepšavanje se podudara sa onim što Uzvišeni Allah voli, jer Allah je lijep i voli ljepotu.

Propisi vezani za hadis:

1. Zabrana oholosti i potcjenjivanja ljudi.

2. Oholost je veliki grijeh, bilo da je mala ili velika.

3. Čistoća obuhvata sve što čovjek oblači i upotrebljava.

4. Pojavljivanje među ljudima lijepog izgleda pričajući o Allahovom ni'metu i zahvaljujući na njemu, nije oholost.

5. Požrtvovanost u čišćenju kuće, škole i ulice.

6. Nije lijepo pisati po školskom stolu i zidu.

7. Mustehab je kupati se najmanje jedanput u sedmici.

[Media]

TRIDESET I ŠESTI HADIS
MNOŠTVO PUTEVA DOBRA ﷻ‬ ISLAMU

وَحَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ رَافِعٍ حَدَّثَنَا عَبْدُ الرَّزَّاقِ بْنُ هَمَّامٍ حَدَّثَنَا مَعْمَرٌ عَنْ هَمَّامِ بْنِ مُنَبِّهٍ قَالَ هَذَا مَا حَدَّثَنَا أَبُو هُرَيْرَةَ عَنْ مُحَمَّدٍ رَسُولِ الله -صلى الله عليه وسلم- فَذَكَرَ أَحَادِيثَ مِنْهَا وَقَالَ رَسُولُ الله -صلى الله عليه وسلم- «كُلُّ سُلاَمَى مِنَ النَّاسِ عَلَيْهِ صَدَقَةٌ كُلَّ يَوْمٍ تَطْلُعُ فِيهِ الشَّمْسُ - قَالَ - تَعْدِلُ بَيْنَ الاِثْنَيْنِ صَدَقَةٌ وَتُعِينُ الرَّجُلَ فِى دَابَّتِهِ فَتَحْمِلُهُ عَلَيْهَا أَوْ تَرْفَعُ لَهُ عَلَيْهَا مَتَاعَهُ صَدَقَةٌ - قَالَ - وَالْكَلِمَةُ الطَّيِّبَةُ صَدَقَةٌ وَكُلُّ خَطْوَةٍ تَمْشِيهَا إِلَى الصَّلاَةِ صَدَقَةٌ وَتُمِيطُ الأَذَى عَنِ الطَّرِيقِ صَدَقَةٌ».

Prenosi Ebu-Hurejre, radijallahu anhu, da je Poslanik, sallahu alejhi ve sellem, rekao:

"Za svaki ljudski zglob se daje sadaka svakog dana u kojem grane sunce. Da izmiriš dvojicu je sadaka, da pomogneš čovjeka u njegovoj jahalici, da mu pomogneš da je uzjaše ili da staviš njegove stvari na jahalicu, je sadaka. I lijepa riječ je sadaka. Svaki korak kojim ideš na namaz je sadaka i otklanjanje neprijatnosti sa puta je sadaka."[61]

Biografija ravije:

Abdurrahman ibn Sahr ed-Devsi, radijallahu anhu, je plemeniti ashab. Primio je islam u godini Bitke na Hajberu, tj. 7. god. po Hidžri. Stalno je bio uz Poslanika, sallahu alejhi ve sellem, nastojeći da što više stekne znanja. Smatra se ashabom koji je zapamtio najviše hadisa. Preselio je 57. god. po Hidžri, s tim da ima i drugih mišljenja o godini njegove smrti.

Kratki komentar hadisa:

ﷻ‬ hadisu je dokaz da se sadaka ne ograničava na ono što joj je osnova, a to je da čovjek dobrovoljno udijeli iz svog imetka. Pa tako nije specifična samo za imućne, nego je svako sposoban da udjeli sadaku u većini slučajeva i bez teškoće. Zaista, sve što čovjek radi ili kaže od dobrih djela piše mu se da ima sadaku.

Propisi vezani za hadis:

1. Uzvišeni Allah je iz milost prema Svojim robovima učinio sticanje dobrih djela lahkim i jednostavnim.

2. Vadžib je biti zahvalan Uzvišenom Allahu na blagodati čula, tjelesnih organa i drugih ni'meta.

3. Pomaganje drugih u dobru je vid zahvale Uzvišenom Allahu.

4. Pomiriti braću i kolege je vadžib.

5. Obraćati se ljudima lijepim govorom se ubraja u pohvalna svojstva.

6. Odlaskom u mesdžid se stiču dobra djela i poništavaju loša.

7. Brižljivost u otklanjanju neprijatnosti u školi i na ulici.

8. Nebacanje smeća na ulicu jer se to suprostavlja učenju islama.

9. Stavljanje smeća na mjesto koje je za to određeno je od islamskih adaba.

[Media]

TRIDESET I SEDMI HADIS
UPOZORENJE NA OSTAVLJANJE VATRE DA GORI ﷻ‬ KUĆI PRILIKOM SPAVANJA

حَدَّثَنَا سَعِيدُ بْنُ عَمْرٍو الأَشْعَثِىُّ وَأَبُو بَكْرِ بْنُ أَبِى شَيْبَةَ وَمُحَمَّدُ بْنُ عَبْدِ الله بْنِ نُمَيْرٍ وَأَبُو عَامِرٍ الأَشْعَرِىُّ وَأَبُو كُرَيْبٍ - وَاللَّفْظُ لأَبِى عَامِرٍ - قَالُوا حَدَّثَنَا أَبُو أُسَامَةَ عَنْ بُرَيْدٍ عَنْ أَبِى بُرْدَةَ عَنْ أَبِى مُوسَى قَالَ احْتَرَقَ بَيْتٌ عَلَى أَهْلِهِ بِالْمَدِينَةِ مِنَ اللَّيْلِ فَلَمَّا حُدِّثَ رَسُولُ الله -صلى الله عليه وسلم- بِشَأْنِهِمْ قَالَ: «إِنَّ هَذِهِ النَّارَ إِنَّمَا هِىَ عَدُوٌّ لَكُمْ فَإِذَا نِمْتُمْ فَأَطْفِئُوهَا عَنْكُمْ».

Prenosi se da je Ebu-Musa el-Eš'ari rekao: "ﷻ‬ Medini se noću zapalila kuća sa ukućanima, pa je Poslanik, sallahu alejhi ve sellem, nakon što mu je ispričano o postupku ukućana, rekao:

"Zaista, ova vatra je vaš neprijatelj, pa kada legnete ugasite je."[62]

Biografija ravije:

Ebu-Musa Abdullah ibn Kajs ibn Sulejm el-Eš'ari je plemeniti ashab, bio je namjesnik Kufe. Preselio je 50. god. po Hidžri.

Kratki komentar hadisa:

ﷻ‬ hadisu je uputa plemenitog Vjerovjesnika, sallahu alejhi ve sellem, da se bude na oprezu i da se otkloni sve ono što može uzrokovati neugodnosti muslimanu i drugima. Od toga je gašenje vatre prije spavanja, i da se ne bude nemaran u tome. Ova naradba nije ograničena samo na spavanje, nego je njen smisao da musliman ne bude nehajan, a spavanje je vrijeme kada je velika vjerovatnoća da se neprijatnost može desiti, i zbog toga je spomenuto. Takođe, naredba o gašenju nije ograničena na svjetiljku i lampe, kao što je došlo u nekim hadisima, nego se iz ovog hadisa razumije naredba o gašenju vatre i na drugim mjestima. Ponekad vatra iz svjetiljke ili fitilja dopre do stvari i zapali ih, pa zbog toga se treba osigurati od požara. Kada se potpuno obezbjedi tako da je siguran da do požara neće doći, onda prestaje važenje propisa, jer je nestao razlog zbog kojeg je propisan.

Propisi vezani za hadis:

Upozorenje na poigravanje sa vatrom.
Poigravanje sa šibicom i upaljačem je razlog nastajanja požara.
Ne upotrebljavati peć na plin bez znanja kako se koristi.
Gašenje vatre nakon njene upotrebe.
Ne zatvarati vrata sobe ako je u njoj peć ili kamin.
Treba imati aparat za gašenje požara u kući, školi i autu.

[Media]

TRIDESET I OSMI HADIS
ZABRANA MUČENJA ŽIVOTINJE

حَدَّثَنِى عَبْدُ الله بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ أَسْمَاءَ بْنِ عُبَيْدٍ الضُّبَعِىُّ حَدَّثَنَا جُوَيْرِيَةُ - يَعْنِى ابْنَ أَسْمَاءَ - عَنْ نَافِعٍ عَنْ عَبْدِ الله أَنَّ رَسُولَ الله -صلى الله عليه وسلم- قَالَ « عُذِّبَتِ امْرَأَةٌ فِى هِرَّةٍ سَجَنَتْهَا حَتَّى مَاتَتْ فَدَخَلَتْ فِيهَا النَّارَ لاَ هِىَ أَطْعَمَتْهَا وَسَقَتْهَا إِذْ هِىَ حَبَسَتْهَا وَلاَ هِىَ تَرَكَتْهَا تَأْكُلُ مِنْ خَشَاشِ الأَرْضِ».

Prenosi Abdullah ibn Omer, radijallhu anhuma, da je Allahov Poslanik, sallahu alejhi ve sellem, rekao:

"Kažnjena je žena zbog mačke koju je zatvorila sve dok nije umrla, pa je zbog nje ušla u vatru. Nije je hranila ni pojila kada ju je zatvorila, niti ju je pustila da jede gmizavce i insekte."[63]

Biografija ravije:

Abdullah ibn Omer ibn el-Hattab, radijallahu anhuma, je plemeniti ashab, prenio je mnogo hadisa. Bio je najčvršći u slijeđenju sunneta. Preselio je 73. god. po Hidžri.

Kratki komentar hadisa:

ﷻ‬ hadisu je dokaz da ne treba uznemiravati nijednu životinju ni pticu bilo koje vrste bile, svejedno bile one ptice za ukras, golubovi, zečevi ili slično. Osim onih životinja koje se izuzimaju iz ovog propisa, poput FEVASIKA[64], kojeg je dozvoljeno ubiti u Mekanskom haremu i van njega i vezega (vrsta guštera).

Takođe, u hadisu je dokaz da životinje ne treba zatvarati i lišavati ih hrane. Ova žena je ušla u vatru zbog mačke, pa se analogijom (kijasom) na to sve životinje i ptice stavljaju pod isti propis. Neki učenjaci su zaključili iz ovog hadisa da je vlasnik obavezan izdržavati životinje koje su u njegovom posjedu.

Priča Abdullaha ibn Omera, radijallahu anhuma, je poznata, njen rezime je da je on naišao pored skupine ljudi koji su postavili kokošku i zajednički je gađali, pa kada su ga ugledali, razbježali su se a on je na to rekao: "Ko je ovo uradio? Zaista, Allahov Poslanik je prokleo onog ko to radi."

Propisi vezani za hadis:

Upozorenje na uznamiravanje životinja i ptica svih vrsta, poput ptica za ukras, golubova, zečeva, kokoši, mački, pasa i slično, osim što je došlo u Šerijatu da je dozvoljeno ili mustehab ubiti, poput vezega i fevasika koji se ubijaju u Haremu i van Harema.
Zabranjeno je zatvarati bilo koju životinju i lišavati je hrane.
Ne treba biti uporan u traženju od roditelja da kupe neku životinju zbog bojazni da se ne zgriješi prilikom hranjenja iz nemarnosti.
Biti milostiv prema životinjama i pticama je razlog ulaska u Džennet. Došlo je u hadisu da je Allah oprostio čovjeku zbog toga što je napojio žedna psa.

[Media]

TRIDESET I DEVETI HADIS
IMAN I ISTIKAMET

حَدَّثَنَا أَبُو بَكْرِ بْنُ أَبِى شَيْبَةَ وَأَبُو كُرَيْبٍ قَالاَ حَدَّثَنَا ابْنُ نُمَيْرٍ ح وَحَدَّثَنَا قُتَيْبَةُ بْنُ سَعِيدٍ وَإِسْحَاقُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ جَمِيعًا عَنْ جَرِيرٍ ح وَحَدَّثَنَا أَبُو كُرَيْبٍ حَدَّثَنَا أَبُو أُسَامَةَ كُلُّهُمْ عَنْ هِشَامِ بْنِ عُرْوَةَ عَنْ أَبِيهِ عَنْ سُفْيَانَ بْنِ عَبْدِ الله الثَّقَفِىِّ قَالَ قُلْتُ يَا رَسُولَ الله قُلْ لِى فِى الإِسْلاَمِ قَوْلاً لاَ أَسْأَلُ عَنْهُ أَحَدًا بَعْدَكَ - وَفِى حَدِيثِ أَبِى أُسَامَةَ غَيْرَكَ - قَالَ «قُلْ آمَنْتُ بِالله فَاسْتَقِمْ».

Prenosi se da je Sufjan ibn Abdullah, radijallhu anhu, rekao: "Rekao sam, o Allahov Poslaniče, reci mi o islamu nešto pa da više nikog drugog ne pitam'', pa mu reče:

"Reci vjerujem u Allaha, a zatim ustraj."[65]

Biografija ravije:

Sufjan ibn Abdullaha es-Sekafi, radijallahu anhu, je plemeniti ashab, bio je Omerov, radijallhu anhu, namjesnik u Taifu.

Kratki komentar hadisa:

ﷻ‬ hadisu je dokaz obaveze stalne poslušnosti Uzvišenom Allahu i da je iman (vjerovanje) u Allaha temelj istikameta (ustrajnosti). I ovaj hadis je od hadisa DŽEVAMI'UL-KELIM koji u sebi sadrži mnoga značenja izražena sa malo riječi. Zaista, Poslaniku, sallahu alejhi ve sellem, je dato da sa malo riječi mnogo kaže, sakupio je ovom ashabu u ovim dvjema karakteristikama sva značenja islama, imana i pokornosti.

Takođe, u hadisu nema izvještačenosti i suvišnih jezičkih ukrasa, jer hadis teče iz iskrene prirode i čistog obilnog izvora Poslanika, sallahu alejhi ve sellem, a to se jasno vidi u lahkoći izraza. On se, sallahu alejhi ve sellem, obraća jednostavnim riječima običnim masama i inteligenciji, a uz to govor odgovara stanju onog kome se obraća.

Pouke hadisa:

1. Pitanje učenih o onom što se ne zna.

2. Iman u Uzvišenog Allaha je temelj islama.

3. Brižljivost ashaba, radijallahu anhum, u učenju propisa islama i rad po njima.

4. Iman i istikamet su vadžib svakom muslimanu.

[Media]

ČETRDESETI HADIS
KO OSTAVI NAMAZ, KAFIR JE (NEVJERNIK)

حَدَّثَنَا يَحْيَى بْنُ يَحْيَى التَّمِيمِىُّ وَعُثْمَانُ بْنُ أَبِى شَيْبَةَ كِلاَهُمَا عَنْ جَرِيرٍ قَالَ يَحْيَى أَخْبَرَنَا جَرِيرٌ عَنِ الأَعْمَشِ عَنْ أَبِى سُفْيَانَ قَالَ سَمِعْتُ جَابِرًا يَقُولُ سَمِعْتُ النَّبِىَّ -صلى الله عليه وسلم- يَقُولُ: «إِنَّ بَيْنَ الرَّجُلِ وَبَيْنَ الشِّرْكِ وَالْكُفْرِ تَرْكَ الصَّلاَةِ ».

Prenosi Džabir ibn Abdullah, radijallhu anhuma, da je čuo Allahovog Poslanika, sallahu alejhi ve sellem, da je rekao:

"Zaista, između čovjeka, širka i kufra (nevjerstva) je ostavljanje namaza."[66]

Biografija ravije:

Džabir ibn Abdullah ibn 'Amr ibn Haram el-Ensari es-Selemi je plemeniti ashab, ensarija, ubraja se među poznate ashabe, radijallahu anhum. Učestvovao je na Bedru i Hunejnu i borio se uz Poslanika, sallahu alejhi ve sellem, u devetnaest bitki (gazveta). On je od onih ashaba koji prenose mnogo hadisa. Preselio je u Medini nakon 70. god. po Hidžri, radijallahu anhuma.

Kratki komentar hadisa:

Hadis je dokaz da je ostavljanje namaza kufr, dalalet (zabluda) i izlazak iz kruga islama. Veoma je mnogo hadisa koji upućuju na obavezu obavljanja namaza u džematu i u džamijama koje se Allahovom voljom podižu i u kojima se spominje Njegovo ime. Svakom muslimanu je vadžib da vodi računa o ovoj obavezi, pristupi njenom izvršenju, da ne bude nemaran i da je preporučuje svojoj djeci, ukućanima i ostaloj braći muslimanima. Zaista, nema udjela u islamu onome ko ostavi namaz.

Pouke hadisa:

Znanje da je namaz stub islama i njegov temelj.
Od najvažnijih stvari kojom se musliman razlikuje od kafira je izvršenje obaveze namaza.
Namaz je najbitniji praktični temelj islama i ne stavlja se ispred njega nijedno drugo djelo.
Namaz je jedno od najvećih djela sa kojim se približava Uzvišenom Allahu.
Namazom se stiču mnoge koristi na dunjaluku i ogromna nagrada na ahiretu.