[Media]

Groblje Tenkova – i velika pobjeda.

U mjestu Karuše, južno od Doboja, nalazi se “Groblje tenkova”. Mjesto na kojem se mogu vidjeti dva tenka i transporter zaostali iz agresije na Bosnu i Hercegovinu 1992.-1995., podsjetnik je na veliku bitku i na veliku pobjedu boraca 203. motorizovane brigade Armije Republike BiH, koja se odigrala od 19. do 22. marta 1993. godine.

Poljana u Karušama bila je ratne 1993. poprište sukoba Armije Republike Bosne i Hercegovine i pripadnika

Početkom marta 1993. godine neprijatelj, Vojska Republike Srpske potpomognuta snagama tadašnje Vojske Jugoslavije pripremala je veliku ofanzivu pod nazivom “Posljednja šansa”.

Planer i komandant napada je bio komandant oklopne divizije VRS pukovnik Slavko Lisica, ekspert za tenkovsku borbu, koji je samo Nekoliko dana prije napada na radiju ”Srpski Doboj” tražio predaju teritorije, jer je želio da spoji Doboj, Maglaj, Zavidoviće i Teslić i stavi ih pod kontrolu VRS.

Pripadnici VRS postavili su pontonski most za prebacivanje oklopno mehanizovanih jedinica, koje su potom krenule u napad.

Neprijateljska ofanziva iz pravca Doboja počela je 19. marta. Bilo je angažovano osam tenkova i više transportera. Cilj neprijateljskih snaga je bio da spoji oklopna vozila i pješadiju te da produže prema Karušama, Jelahu i Tesliću, a jedan od ciljeva je bio da se spoje sa snagama na Ozrenu.

Prvi tenkovi su zaustavljeni, a nakon tri dana je počelo povlačenje neprijateljskih snaga. U borbi je poginulo šest boraca Armije RBiH.

Tokom tri dana borbe, uništeno je šest tenkova i tri transportera, koje su neprijateljske snage odvlačile i remontovale, a na njihovo mjesto dovlačili nove tenkove.

Na mjestu ratnog poprišta danas se nalaze dva potpuno uništena tenka i transporter koje napadači nisu uspjeli da izvuku.

Mještani Matuzića i okolnih mjesta su lokaciji na kojoj se nalaze uništena oklopna vozila, dali naziv “Groblje tenkova” te su podigli i spomenik kao podsjetnik na ovu važnu bitku.

[Media]

Bitka za ušće Usore: Dan kada je Armija RBiH zaustavila jedan od najžešćih tenkovskih napada tokom agresije

Godine 1993. za Operativnu grupu “7. jug” 2. korpusa Armija Republike Bosne i Hercegovine, na poljani kod Karuša, južno od grada Doboja, bila je poprište najvažnije bitke za navedenu operativnu grupu u toku agresije. U periodu od 19. do 24. marta odvila se silovita bitka sa oklopno – pješadijskim snagama Vojske Republike Srpske, pod komandom Slavka Lisice, proslavljenog srpskog komandanta, koji je poslije ove bitke izgubio svu raniju slavu.

Samo nekoliko dana ranije Slavko Lisica, tadašnji komandant “OG Doboj”, 1. krajiškog korpusa VRS, na radiju “Srpski Doboj” tražio je predaju teritorija južno od Doboja, koje su bile pod kontrolom ARBiH, kako bi spojio teritorij Doboja, Teslića, Maglaja i Zavidovića.

Nosioc velike bitke je bila 203. motorizovana slavna brigada “Doboj Bosna” ARBiH.

Prvo ozbiljnije vatreno krštenje sa pripadnicima VRS dogodilo se 12. jula 1992. godine, kada su združene jedinice ARBiH napale sam grad Doboj, tačnije mjesto zvano Putnikovo brdo. Tog dana likvidiralno je nekoliko desetaka pripadnika VRS a zarobljena je i veća količina MTS-a. U toj bici učestvovale su i snage HVO-a Usore. U početnom naletu snage ARBiH i HVO-a imale su uspjeha, ali dolaskom srpskih tenkova situacija se promijenila pa su se jedinice ARBiH i HVO-a morale povući uz velike gubitke. Mjesec dana kasnije VRS je uzvratila napadom na selo Matuziće, ali su svi napadi odbijeni.

U noći između 19. i 20. marta 1993. godine na linije odbrane OG “7. jug” 2. korpusa ARBiH, ispaljene su stotine artiljerijskih projektila. Također, sa prostora Ozrena isapljene su 22 “maljutke”, kao i nekoliko improvizovanih raketa “Volhov” po selima Mravići, Matuzići, Lepenica i Šije. Istovremeno je djelovala i srpska avijacija sa zloglasnim “krmačama”. Bio je to uvod u bitku koja će uslijediti.

[Media]

Te noći položaj je čuvao 3. bataljon 203. brigade pod komandom Dževada Aličića. Srpski vojnici su potom počeli graditi pontonski most preko rijeke Usore i pripremati ga za prelazak tenkova i transportera. Oko 20 sati počeli su forsirati rijeku Usoru. Ipak, borci ARBiH su ih dočekali spremno. Minobacačlije ARBiH su odigrale presudnu ulogu u uništavanju srpske pješadije koja je počela prelaziti most. U bitku se priključio i protivoklopni vod iz Mravića koji je ojačao linije odbrane 203. brigade. Usoru je tog dana prešlo osam srpskih tenkova tipa T-55 i nekoliko transportera.

Primarni zadatak im je bio da se rasporede duž ceste koja je vodila prema Jelahu. Već pri samom prelasku rijeke protivoklopnjaci ARBiH sistemom “TF8”, poznatijim kao ‘Zelena strijela’, koji je dostavljen iz Pakistana, uništili su dva tenka i jedan transporter i oštetili još nekoliko koje su pripadnici VRS uspjeli izvući na drugu stranu rijeke. Zatim su pripadnici VRS pokušali postaviti novi pontonski most stotinjak metara nizvodno od mosta koji je prethodno uništen. Ipak, energičnim djelovanjem pripadnika ARBiH most je uništen. Miniran je i sam prelaz a tom prilikom zarobljen je i čamac za dvadeset osoba. U bici su učestvovali i pripadnici HVO-a Usore koji su djelujući iz topa T-12 dali podršku borcima ARBiH.

U najdramatičnijim momentima bitke borac Suad Muratović zvani Suče, sa svojim tromblonima krenuo je na srpski tenk. Pogođen je iz srpskog mitraljeza. Nakon njegove pogibije 3. bataljon 203. brigade ARBiH je dobio naziv 3. bataljon “Suad Muratović – Suče”.

Treba napomenuti da je agresor tokom cijelog perioda bitke gađao unutrašnjost teritorije koja je bila pod kontrolom ARBiH, tačnije grad Tešanj ali i ostale slobodne teritorije OG “7. jug” među kojima je bio i prostor slobodne maglajske općine. Tako je jedna granata pala 8 metara ispred ulaza u Osnovnu školu kod bolnice u Tešnju, ispred koje se u tom momentu nalazila velika grupa civila, među kojima i prognane Dobojlije i Teslićani.

Do 24. marta, do kada je bitka na ušću Usore trajala, uništeno je 14 srpskih tenkova i transportera, dok su pretpostavke da je izbačeno iz stroja 150 pripadnika VRS. Jedinice ARBiH su imale šest poginulih boraca: Adem Tukić, Suad-Suče Muratović i njegov prezimenjak Sead, Smajo Aličić, Amil Husić i Nahid – Nahko Osmanbegović, te Meho Smajlović zvani Oskar, borac 204. Teslićke brigade ARBiH.

Stradanje agresorske tehnike na Karušama, koju su borci nazvali “Groblje tenkova”, postalo je sinonim uspjeha jedinica 203. brigade ARBiH i drugih jedinica OG “7. jug”, koje su sudjelovale u odbrani ovog strateškog dijela slobodne teritorije.